جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام
رسول خدا(ص) درباره اهمیت و جایگاه ویژه امر به معروف و نهی از منکر میفرماید: «کسی که امر به معروف و نهی از منکر کند، جانشین خدا در روی زمین و جانشین کتاب خدا و جانشین رسول خداست»[1].
حضرت علی(ع) فرمودهاند: «قوام شریعت [دین] امر به معروف و نهی از منکر است»[2]. قرآن کریم ویژگی «امر به معروف و نهی از منکر» را در مؤمنان، بر اقامه نماز و دادن زکات و اطاعت از خدا و رسولش مقدم میدارد [3].
امام باقر(ع) نیز در حدیثی میفرماید: «امر به معروف و نهی از منکر راه پیامبران است. برنامه افراد صالح و شایسته است. واجبی است که سایر واجبات در گرو آن اقامه میشوند. امنیت راهها در سایه آن حاصل میشود. حلیت کسبها به سبب آن است. در سایه امر به معروف و نهی از منکر است که دشمنان را به رعایت انصاف وادار میسازد، ... کارها در سایه امر به معروف و نهی از منکر به سامان میرسد» [4]
بنابراین، اصل امر به معروف و نهی از منکر مخصوص امام حسین(ع) نیست؛ بلکه وظیفه تمامی پیامبران، رسولان، امامان، صالحان و مؤمنان میباشد. اما از آنجا که معروف و منکر در زمان سیدالشهداء(ع) بشدت مختلط گردیده و از سوی دیگر منکر در تمامی ابعاد، رایج شده بود و معروف در تمام ساحتهایش متروک مانده بود و این وضعیت منجر به خاموشی دین اسلام و فراموشی سنت نبوی و علوی گشته بود؛ اباعبدالله(ع)، اعتراض به وضع موجود و احیای سیره رسول خدا(ص) و دین اسلام و دفاع از آن را تنها در سایه امر به معروف و نهی از منکر محقق میدانست. به همین دلیل آن حضرت هدف از قیام خویش را اصلاح جامعه به وسیله امر به معروف و نهی از منکر بیان میکرد: «انی لم اخرج اشرا و لابطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فی امة جدی(ص) ارید ان آمر بالمعروف و انهی عن المنکر»[5] .